Bron Dementie.nl

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen. Dementie zorgt ervoor dat de hersenen informatie niet meer goed verwerken. Het gevolg is dat het lichaam en de geest achteruitgaan. 

Veelvoorkomende symptomen van dementie
Dementie veroorzaakt schade aan de hersenen. Mensen met dementie kunnen moeite krijgen met de uitvoer van simpele dagelijkse taken, zoals koffie zetten en koken. 

Mensen met dementie hebben last van één of meerdere van de volgende symptomen:

• Geheugenstoornissen
• Taalproblemen in woord of schrift (afasie)
• Problemen met het uitvoeren van complexe handelingen (apraxie)
• Problemen met het herkennen van voorwerpen (agnosie)
• Problemen met logisch denken, plannen, organiseren en uitvoeren van activiteiten
• Aandachts- of concentratieproblemen of verminderde mentale verwerkingssnelheid
• Stoornissen in het denken in beelden (visueel-ruimtelijk denken) of het tekenen of namaken van voorwerpen

De diagnose dementie wordt door een arts vastgesteld. Er is pas sprake van dementie als bovenstaande symptomen steeds erger worden en niet door een ander ziektebeeld te verklaren zijn, zoals een delier, een depressie of schizofrenie.

Wat gebeurt er in de hersenen?
Dementie gaat samen met het verlies van verbindingen tussen de hersencellen (neuronen). De neuronen kunnen daardoor niet meer goed met elkaar communiceren. Naarmate de ziekte vordert, gaan ook de neuronen verloren. Door deze processen kunnen de hersenen tien tot vijftien procent in omvang krimpen.

Verloop van de ziekte
Het verloop en de ziekteverschijnselen van dementie zijn afhankelijk van de vorm en van welke hersenfuncties beschadigd zijn. Er zijn ruim vijftig verschillende vormen van dementie. De ziekte van Alzheimer en Vasculaire Dementie komen het meest voor. Daarnaast verschilt het verloop van de ziekte per persoon. Bij sommige mensen kan de achteruitgang heel snel verlopen, terwijl anderen nog jarenlang een relatief normaal leven kunnen leiden.

Mensen met dementie leven gemiddeld acht jaar met de ziekte. Tachtig procent van hen woont thuis, met hulp van hun naasten. De klachten nemen gedurende het ziekteproces toe en worden geleidelijk zo ernstig dat ze het dagelijks functioneren sterk belemmeren. Vaak komen ook andere verschijnselen en ziektebeelden voor, zoals:

• Desoriëntatie in tijd, plaats of persoon
• Stemmings- of gedragsveranderingen, zoals depressie- en/of angstklachten
• Lusteloosheid of juist hyperactiviteit, rusteloos gedrag en agitatie
• Wanen en hallucinaties
• Lichamelijke problemen, zoals algehele verzwakking, ontstekingen, incontinentie en pijnklachten

Veel mensen met dementie hebben, naarmate het ziekteproces vordert, 24 uur per dag zorg in nabijheid nodig.

Uiteindelijk raken ze door de gevolgen van dementie zo verzwakt dat een andere ziekte of infectie de uiteindelijke doodsoorzaak kan zijn. 

Bron Dementie.nl

De tien symptomen van dementie helpen bij het herkennen van beginnende dementie. Herken je één of meer symptomen en is dit gedrag anders dan een aantal jaren geleden? Maak dan een afspraak met de huisarts. Een arts kan je geruststellen of op weg helpen naar de juiste diagnose.

Veelvoorkomende symptomen van dementie:

1. Vergeetachtigheid
   Een van de meest voorkomende kenmerken bij dementie is het vergeten van nieuwe informatie. Ook belangrijke feiten of gebeurtenissen uit het eigen leven vergeten, duidt op geheugenproblemen. Bijvoorbeeld als je naaste niet meer weet welke dag van de week het is en dat steeds opnieuw vraagt. 
2. Praktische zaken lukken minder goed (apraxie)
   Als dagelijkse handelingen ineens opvallend veel moeite kosten, kan dit een symptoom zijn van dementie. Dit wordt ook wel apraxie genoemd.
3. Verdwalen in tijd en plaats
   Even niet weten waarom je ook alweer naar boven bent gelopen is normaal. Maar verdwalen op de vaste route van de supermarkt naar huis is zorgwekkend. Iemand met dementie kan ook meer moeite krijgen met klokkijken of zeggen welke dag, welk seizoen of welk jaar het is.
4. Taalproblemen
   Een kenmerk van dementie is dat iemand gesprekken steeds moeilijker kan volgen. Soms stopt iemand midden in een gesprek omdat hij/zij niet meer weet hoe het verder moet. Namen van mensen of gebruiksvoorwerpen kunnen mensen met dementie niet meer in het geheugen vinden. Praten gaat minder vloeiend en ook het handschrift is niet meer zo duidelijk als het was.
5. Spullen kwijtraken
   Mensen met dementie raken vaak hun spullen kwijt en kunnen deze niet meer vinden. 
6. Verminderd beoordelingsvermogen
   Mensen met dementie kunnen situaties niet meer goed inschatten en moeilijker keuzes maken. Je naaste kan hierdoor bijvoorbeeld aanbiedingen verkeerd beoordelen en komt dan thuis met zaken die niet nodig zijn. De bedragen kunnen soms flink oplopen.
7. Terugtrekken uit sociale activiteiten
   Veel mensen met dementie trekken zich steeds meer terug uit het sociale leven. Ontmoetingen kunnen een onveilig gevoel oproepen bij mensen met dementie. De angst om te falen tijdens sociale activiteiten neemt bij veel mensen toe. 
8. Veranderingen in gedrag en karakter
   Dementie kan het gedrag en het karakter aantasten. Dit kan gepaard gaan met onverwachte stemmingswisselingen, verwardheid, achterdochtigheid, depressief of angstig gedrag. 
9. Onrust
   Mensen met dementie kunnen onrustig zijn, steeds op zoek zijn naar spullen en veel heen en weer lopen. Dat onrustige gevoel leidt regelmatig tot slaapproblemen.
10. Visuele problemen
    Mensen met dementie kunnen moeite krijgen met lezen, afstanden inschatten en kleur of contrast onderscheiden. Soms herkent iemand met dementie zichzelf meer niet in de spiegel.

Bron Dementie.nl

Geheugenverlies en vergeetachtigheid zijn verschillende dingen. Bij geheugenverlies zijn er herinneringen en informatie uit je geheugen verdwenen. Vergeetachtig betekent dat je je tijdelijk iets niet meer weet. De informatie kan weer terugkomen.

Vergeetachtigheid of geheugenverlies
Bij vergeetachtigheid is er sprake van ‘normale’ geheugenklachten, maar niet van geheugenverlies. Een voorbeeld hiervan is het tijdelijk even niet op een woord kunnen komen. Je naaste kan even niet meer op de naam van een kennis komen. Even later schiet die naam hem/haar weer te binnen. En als iemand anders de gezochte naam noemt, herkent hij/zij die meteen. Vergeetachtigheid verstoort het dagelijkse leven niet. Iemand die vergeetachtig is, kan nog gewoon het huishouden doen, de financiën regelen en zelfstandig van A naar B reizen.

Mogelijke oorzaken van vergeetachtigheid
Vergeetachtig kan door diverse oorzaken ontstaan. Mogelijk is er sprake van normale (ouderdoms)vergeetachtigheid, maar er kan ook een lichamelijke of psychologische oorzaak aan ten grondslag liggen. Mogelijke oorzaken van vergeetachtigheid kunnen zijn:

• Leeftijd: naarmate je ouder wordt, werkt je geheugen trager en kost het meer moeite je te concentreren;
• Medicijngebruik: het gebruik van slaapmiddelen en/of een combinatie van verschillende geneesmiddelen kan geheugenklachten geven;
• Vitamine- of vochtgebrek: een tekort aan bepaalde vitaminen in het lichaam (vooral vitamine B) zorgt ervoor dat de hersenen minder goed werken. Ook te weinig drinken kan tot geheugenproblemen leiden;
• Infectie- of andere ziekten: infectieziekten of een slecht werkende schildklier kunnen tijdelijk geheugenproblemen veroorzaken. Dat geldt soms ook voor de menopauze;
• Stress: een stressvolle periode kan zó ingrijpend zijn, beslag nemen dat er in het hoofd als het ware geen plaats meer is voor andere dingen;
• Te weinig prikkels: wanneer het brein te weinig prikkels krijgt, wordt het geheugen te weinig gestimuleerd en kan hierdoor het functioneren van het brein afnemen.

Geheugenverlies en dementie
Bij dementie is er sprake van geheugenverlies. Dementie is veel ernstiger dan gewone vergeetachtigheid. De oorzaken verschillen per soort dementie, maar in alle gevallen worden de hersenen onomkeerbaar aangetast. Is het geheugen aangetast, dan zal het geheugenverlies in de loop van de tijd steeds ernstiger worden. Je naaste met dementie vergeet niet alleen de naam van de eerder genoemde kennis, maar herkent die kennis op een gegeven moment helemaal niet meer. Langzaam maar zeker verdwijnt er steeds meer informatie uit zijn/haar geheugen. 

Mensen met dementie verliezen in eerste instantie vooral hun herinneringen aan nieuwe informatie. Later zal hij/zij bijvoorbeeld steeds slechter kunnen onthouden welke dag het is. Hij/zij kan verdwalen in een bekende omgeving en vergeet vertrouwde handelingen, zoals een boterham smeren of koffie zetten. Taalproblemen komen bij dementie vaak voor. Je naaste vindt het steeds moeilijker om de juiste woorden te vinden en ze op de goede manier te gebruiken. Ook kan het gedrag veranderen. Het komt regelmatig voor dat mensen met dementie sneller boos worden of ongeduldiger zijn dan voorheen.

Je kunt ook het online seminar ‘Gewoon vergeetachtig of dementie’ van CZ bekijken. Hierin leggen een huisarts en specialist ook uit hoe zij een diagnose stellen.

Bron Alzheimer Nederland

Maak je je zorgen over jouw geheugen of dat van iemand anders? Via Alzheimer Nederland kun je zelf een geheugentest doen. De geheugentest geeft direct inzicht in de mate van vergeetachtigheid. 

Start de Geheugentest hier en krijg direct een persoonlijke score met toelichting. Of ontvang de Geheugentest per e-mail om de vragen thuis rustig te lezen of te printen.

Wil je na deze test een uitgebreide Alzheimertest of dementietest doen, dan kun je bij jouw huisarts terecht.

Bron Dementie.nl

Ouder worden en vergeetachtigheid horen bij elkaar. Groeiende geheugenproblemen kunnen echter ook een teken zijn van dementie. 

Blijf niet rondlopen met je zorgen
Maak je je zorgen over het geheugen van iemand in jouw omgeving? De geheugentest voor een ander maken is een goed begin als je antwoorden zoekt op de vragen die je hebt.

De test bestaat uit zestien herkenbare voorbeelden gericht op het geheugen. Je beantwoordt de vragen zoals jij je naaste ervaart in vergelijking met tien jaar geleden. Op een schaal van ‘veel beter’ tot ‘veel slechter’ geef je aan hoe de situatie nu is. Aan het eind van de test krijg je een uitslag met een score. Die geeft aan of het geheugen achteruit gaat. Geeft de score achteruitgang aan, dan krijg je het advies om de huisarts te raadplegen. Doe hier de geheugentest.

Bron Dementie.nl

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van dementie. Onderzoekers proberen antwoord te krijgen op de vraag welke factoren een rol spelen bij het ontstaan van dementie. Deze inzichten maken steeds duidelijker hoe de kans op het ontstaan van dementie kan worden verkleind.

Oorzaken dementie
Bij de oorzaken van dementie spelen verschillende risicofactoren een rol. De volgende dingen vergroten de kans op dementie:

• Roken;
• Weinig bewegen;
• Hoge bloeddruk;
• Diabetes (suikerziekte);
• Sterk overgewicht (obesitas);
• Slechte nierfunctie;
• Weinig mentale activiteit

Door gezond te leven, kun je dus de kans op dementie verkleinen.

Bron Dementie.nl

Je maakt je zorgen en wilt deze samen met je naaste bespreken met de huisarts. Het is een eerste stap om te ontdekken wat er aan de hand is. Is het dementie of is het iets anders? We geven je een aantal tips waarmee jullie goed voorbereid het gesprek in kunnen gaan.

• Vraag een dubbel consult aan bij de huisarts. Voor dit gesprek is een enkel consult te kort.
• Schrijf de bespreekpunten op papier. Wat is er veranderd in het geheugen en/of gedrag en waarom zijn hier zorgen over? Houd een dagboekje bij, als dat je helpt. Je aantekeningen zijn jouw geheugensteuntjes als je voorbeelden moet noemen die je naaste niet kan geven. Bekijk onze checklist voor een gesprek bij de huisarts.
• Bespreek de punten van zorg voor met familie, de thuiszorgmedewerker, wijkverpleegkundige of de AlzheimerTelefoon en vraag advies. Neem de bevindingen van anderen mee naar het gesprek met de huisarts. Herkennen en bevestigen ze jouw zorgen? Voel je dan gesterkt in je zorgen en neem de bevindingen van de anderen mee in het gesprek met de huisarts.
• Wanneer je voor een naaste naar de huisarts gaat, is het belangrijk hem of haar hierbij te betrekken. Mensen met geheugenklachten kunnen in veel gevallen goed verwoorden hoe zij zich voelen en of ze veranderingen ervaren in hun gezondheid. Ook wanneer zij de zorgen niet herkennen en een heel ander beeld geven bij de huisarts, is het belangrijk hen deze ervaringen te laten vertellen. Hierbij is het van belang om discussie te vermijden.
• Is de geheugentest van Alzheimer Nederland gedaan? Print de uitslag en geef hem aan de huisarts. Dit kan een goede aanvulling zijn op de observaties en ervaringen van de aanwezigen.
• Heeft hij/zij de geheugentest niet gemaakt, maak hem dan voor hem/haar vanuit jouw perspectief. De vragen van de test helpen je duidelijkheid te krijgen in de veranderingen.
• Als je verwacht dat je naaste gaat ontkennen, kijk dan of je de huisarts alvast een keer kunt bellen zodat hij voorbereid is en in kan spelen op het gedrag van je naaste.
• Krabbelt je naaste terug en wil hij/zij toch echt niet mee, neem dan iemand anders mee. Ga niet alleen het gesprek aan, want samen weet je altijd meer.

Bron Dementie.nl

Een bezoek aan de huisarts kan een hoge drempel zijn voor iemand met geheugenproblemen en/of veranderd gedrag.

Hierbij een aantal tips om de drempel voor een bezoek aan de huisarts te verlagen:

• Combineer het bezoek met een controle voor bijvoorbeeld hoge bloeddruk of een andere klacht. Informeer de huisarts vooraf en vraag om een dubbel consult voor extra tijd;
• Ga eerst zelf met de huisarts praten. Hierdoor is het vaak makkelijker om te spreken met de huisarts in het bijzijn van je naaste. 
• Bespreek je zorgen met de huisarts en vraag of hij je naaste uit wil nodigen voor een controlebezoek, bijvoorbeeld voor een vitaliteitscheck vanwege de leeftijd;
• Bespreek je zorgen met de huisarts en vraag hem langs te komen onder het mom ‘ik was toevallig in de buurt’;
• Doe een beroep op het medeleven van je naaste en vraag haar of ze wil mee gaan ter geruststelling, omdat je je zorgen maakt;
• Wees open en probeer zo je naaste te laten inzien dat sommige dingen anders zijn dan voorheen. Benoem zonder verwijt de gedragsveranderingen die je ziet en vergelijk het gedrag met hoe het was. Laat merken dat jij je zorgen maakt en graag duidelijkheid wilt;
• Wijs je naaste op het belang van een diagnose;

Misschien helpt het als je samen met je naaste de geheugentest voor jezelf doet. Dan beoordeelt zij de situaties in de test. Dat geeft jou houvast voor het gesprek.

Bron Alzheimer Nederland

Ouderen met dementie en een migratieachtergrond krijgen minder vaak en later een diagnose. Daardoor krijgen ze vaak pas later hulp en ondersteuning. Een tekort aan informatie is één van de oorzaken hiervan. De naasten van deze ouderen hebben vaak veel vragen. Daarom hebben onderzoekers van het Alzheimer Centrum Erasmus MC en het landelijk expertisecentrum gezondheidsverschillen ‘Pharos’, een brochure ontwikkeld met deze informatie.

Handige tool voor migranten in het Turks, Arabisch en Nederlands: SignaLeren
Met SignaLeren is het mogelijk om dementie te herkennen. In tien korte filmpjes krijg je op een laagdrempelige manier een overzicht van de kenmerken van dementie. Na elk filmpje kun je als kijker aangeven in hoeverre de situatie herkenbaar is. Na 10 filmpjes krijg je een advies. Deze filmpjes  zijn beschikbaar in het Turks, Arabisch en Nederlands.

Handige websites
Websites met informatie over dementie in veel talen.